Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne należą do grupy zaburzeń psychicznych, a więc schorzenie to nie należy do grupy chorób psychicznych. Osoby z nerwicą natręctw cechuje stały wzorzec zachowania, przejawiający się w nieustającym dążeniu do doskonałości. Głównymi objawami charakterystycznymi dla OCD są pojawiające się obsesje (uporczywe, nawracające myśli) oraz kompulsje (wykonywanie przymusowych czynności natrętnych). Nerwica natręctw w takim samym stopniu diagnozowana jest u kobiet, jak i u mężczyzn, z tą różnicą, że w przypadku kobiet pierwsze objawy pojawiają się około 20. roku życia, natomiast u mężczyzn około 16. roku życia.
Jak rozpoznać zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne? Najczęściej występujące objawy zaburzeń obsesyjno – kompulsyjnych (OCD):
- występowanie trwałego wzorca zaabsorbowania porządkiem oraz perfekcjonizmem, kosztem elastyczności i otwartości
- powyższy wzorzec zachowania pojawia się już we wczesnej dorosłości i jest obecny w różnych sytuacjach
- nadmierny pedantyzm (w tym również częste dbanie o symetrię), przesadne dbanie o higienę, strach przed zakażeniem jakąkolwiek chorobą,
- nawracające wątpliwości, nieustanne pytania (czy na pewno światło jest zgaszone, czy książki leżą na miejscu, itp.),
- częste i/lub długotrwałe dotykanie różnych przedmiotów, ciągłe liczenie w myślach lub na głos,
- natrętne myśli dotyczące wykonywania aktów seksualnych lub zakazanych zachowań,
- odczuwanie silnej potrzeby zapamiętywania nieistotnych szczegółów,
- obsesje religijne,
- ciągłe przestawianie rzeczy znajdujących się w danym pomieszczeniu, ich ustawianie i porządkowanie,
- odczuwanie przymusu liczenia, np. mijanych budynków, samochodów określonego koloru, świecących się latarni ulicznych,
- wewnętrzny nakaz uczęszczania (np. do szkoły, pracy, sklepu) stałą trasą, np. omijając rysy płyt chodnikowych.
Nerwicy natręctw mogą niekiedy towarzyszyć również inne objawy:
- zaburzenia lękowe, np. lęk napadowy lub lęk uogólniony
- depresja – oporne na leczenie lub długo nieleczone zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne może być dla danej osoby źródłem znacznego cierpienia, może poważnie upośledzić jej funkcjonowanie w domu, pracy, szkole czy na uczelni. W reakcji na te poważne zakłócenia w funkcjonowaniu społecznym/zawodowym może dojść do obniżenia nastroju, zaniżenia oceny samego siebie, rozwoju poczucia bezradności i beznadziejności, a nawet rozwoju pełnego epizodu depresji
- depersonalizacja i derealizacja - niekiedy lęk i napięcie towarzyszące natręctwom lub próbie przeciwstawienia się im są tak duże, że skutkują okresowym poczuciem odrealnienia. Wówczas dana osoba może mieć wrażenie, że nie ma pełnego kontaktu ze światem, że otaczający ją ludzie i przedmioty są nierzeczywiści, sztuczni, że są jak dekoracje (derealizacja). Może mieć też wrażenie, że własne myśli oddzielają się od niej, jakby do niej nie należały, że odczucia, emocje działania lub części ciała nie są jej
- tiki - są to mimowolne, nawracające ruchy (np. mruganie oczami, wzruszanie ramionami, grymasy twarzy itp.) lub zjawiska głosowe (chrząkanie, szczekanie, syczenie i inne). Tiki, podobnie jak natręctwa, są odczuwane jako coś, czemu bardzo trudno jest się oprzeć lub nie można tego zrobić wcale
Efekty w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych przynosi psychoterapia, najczęściej poznawczo-behawioralna lub integracyjna. W trakcie spotkań z terapeutą możesz w bezpiecznej i nieoceniającej atmosferze – przyjrzeć się źródłom swojego lęku, skonfrontować się z nim i nauczyć się adaptacyjnych sposobów radzenia sobie z nim. Zrozumiesz, że każda obawa z czasem słabnie – także bez wykonywania przymusowych zachowań.
Dobrze również skonsultować się z psychiatrą, który podpowie, czy wystarczy psychoterapia, czy warto również wdrożyć leczenie farmakologiczne. U niektórych osób z zaburzeniami obsesyjno – kompulsyjnymi wspomagająco – obok psychoterapii – stosuje się leczenie bezpiecznymi lekami przeciwdepresyjnymi i przeciwlękowymi.
