Jak wspierać dziecko transpłciowe? Przewodnik dla rodziców

SŁOWEM WSTĘPU… Rodzice i opiekunowie powinni szanować potrzeby dziecka, respektować odczuwaną przez niego tożsamość płciową oraz zapewniać odpowiednią ilość wsparcia i opieki. Jednakże może to stanowić niemałe wyzwanie, dlatego ważne jest, aby wprowadzić w życie parę podstawowych strategii rodzicielskich, a następnie tych afirmujących płeć dziecka.

PODSTAWOWE STRATEGIE RODZICIELSKIE

Aby wspierać własne dzieci transpłciowe, warto najpierw zacząć od samego siebie. Każdy rodzic stanowi w jakiś sposób przykład dla swojego dziecka. Tak samo dotyczy to płci. Na początku więc można zacząć od tych paru kwestii:

Bądź swoim własnym autentycznym ja

Można przekazywać własnym dzieciom sposoby na wyrażanie swojej płci i autentyczności, jednak trudno wspierać je w rozwoju ich tożsamości płciowej, kiedy sami nad tym nie pracujemy. W pierwszej kolejności warto zastanowić się nad tożsamością i jej ekspresją. Swobodne wyrażanie swojej płci wywołuje radość i poczucie wewnętrznego spokoju. Również szczera i otwarta rozmowa ze swoimi dziećmi może wnieść wiele pozytywnych aspektów. Każdy rodzic jest kimś więcej niż matką czy ojcem. Pamiętaj, że będąc sobą na co dzień, dajesz dzieciom istotny przykład.

Przepracuj swoje uprzedzenia

Nie jest niczym nowym fakt, że wszyscy mamy uprzedzenia. Lecz żeby móc je zmienić, a co za tym idzie – zmienić także nasze myśli i zachowania, najpierw musimy je dostrzec. Kiedy pozwalamy, by uprzedzenia w nas kiełkowały, wtedy przekazujemy je dzieciom. Własne osądy, których nie zwalczamy, w końcu wpłyną na relację z dzieckiem, prawdopodobnie przyczyniając się do jej pogorszenia. Tak naprawdę dziecko daje szansę na zmianę własnych przekonań i zachowania, tym samym uwalniając od uprzedzeń.

Naucz się uważnie słuchać

Uważne, a co za tym idzie, lepsze, słuchanie ma na celu zrozumienie drugiej strony, a nie wyrażanie własnej perspektywy i poglądów czy udowadnianie słuszności. Wiąże się to też z mniejszą ilością mówienia. Będąc rodzicami, musimy pamiętać o tym, że dzieci mogą nauczyć nas czegoś nowego czy wskazać odmienne punkty widzenia. Jednakże jest to tylko możliwe, kiedy będziemy uważnie i otwarcie słuchać. Nieraz zdarza się też tak, że dziecko jedynie pragnie się wygadać komuś ze swoich problemów, a nie szuka jego rozwiązania. Warto tu więc wskazać dziecku, że jego uczucia są istotne.

Podtrzymuj otwartą komunikację

Każdy rodzic sam był kiedyś dzieckiem i mierzył się z różnymi problemami. Warto przywołać sobie w pamięci własne dzieciństwo oraz młodość i zastanowić się, co ułatwiało Ci otwieranie się przed osobą dorosłą. Ta wiedza może okazać się przydatna w komunikacji ze swoim dzieckiem. Również nazywanie swoich emocji i mówienie o nich dziecku, a także pytanie jak i gdzie ono odczuwa poszczególne uczucia jest niezwykle ważne. Jednak przede wszystkim najważniejsza jest szczerość i na nią będzie wpływać Twój styl komunikacji z dzieckiem oraz chęć otwartego wysłuchania, bez oceniania.

Ćwicz cierpliwość

Cierpliwość jest bardzo istotna w kontakcie z innymi ludźmi, a szczególnie z własnymi dziećmi. Warto więc nad nią pracować. W tym celu można przypomnieć sobie, jakie wady niesie ze sobą niecierpliwość. Ponadto, można ćwiczyć cierpliwość poprzez akceptację odraczania czegoś, czego bardzo pragniesz. Pomocne jest też pogodzenie się z tym, że nie masz wpływu na pewne aspekty życia oraz oswajanie się z tą niepewnością. Jeśli zdarzy się taka sytuacja, w której pojawi się zniecierpliwienie, przywołaj w pamięci obraz tego, jakim rodzicem chcesz być i zastanów się, jak chcesz zareagować w danej sytuacji.

Wypracujcie wzajemny szacunek

Istnieje wiele sposobów na wypracowanie wzajemnego szacunku. Można chociażby zacząć od ćwiczenia cierpliwości oraz empatii. Warto także rozmawiać z dzieckiem na przeróżne tematy i uczyć je jakichś rzeczy – nie dyskryminując ich ze względu na wiek, gdyż dzieci rozumieją więcej, niż nieraz się nam wydaje. Dodatkowo istotnym elementem jest wspieranie autonomii dziecka poprzez wzmacnianie przekazu, że samo decyduje o sobie i swoim ciele. I co najważniejsze – nigdy nie jest za późno, by zacząć budować relację z dzieckiem opartą na wzajemnym szacunku.

STRATEGIE RODZICIELSKIE AFIRMUJĄCE PŁEĆ

Rodzice i opiekunowie dzieci transpłciowych mogą napotykać trudności w zrozumieniu i akceptacji tożsamości płciowej swojego dziecka. To zaś będzie się na nie przekładać. Warto więc wdrożyć w życie parę strategii. Pierwszą z nich jest rozmowa z własnym dzieckiem o tożsamości płciowej. Pomocne tu będzie wspieranie wolności ekspresji oraz normalizowanie mówienia o różnorodnych tożsamościach na co dzień. Istotne jest podkreślenie, że części ciała niekoniecznie są związane z płcią odczuwaną. Oczywiście nie może obejść się bez wspierającego i bezpiecznego domu. Tak naprawdę cała rodzina może angażować się w stworzenie pomocnego środowiska, w którym dziecko będzie odkrywać i eksplorować swoją tożsamość. Istotne jest również zachęcanie dziecka do ekspresji płciowej. W tym celu można wspierać dziecko w jego wyborach – jaką chce mieć fryzurę, co na siebie ubrać. Trzeba tu kontrolować jakieś swoje przekonania i uprzedzenia, aby nie wyrządzić przykrości. Kolejną strategią pomocną dla rodziców dzieci transpłciowych jest podążanie za swoją pociechą. Dziecko nie zawsze zakomunikuje coś wprost, dlatego trzeba być uważnym na wszelkie napływające sygnały. Ważne jest tu otwarte serce i umysł oraz świadomość, że nie liczy się efekt końcowy, a drogą, którą do niego dochodzimy. Następną rzeczą jest obserwacja bez czynienia wstępnych założeń, sądów czy opinii, które potem mogłyby się okazać krzywdzące. Akceptacja tożsamości dziecka może przyczynić się do dawania mu dużych pokładów siły, aby mogło stać się w pełni sobą. Bez względu na transpłciowość, pamiętaj, że Twoje dziecko jest wspaniałe i wyjątkowe. Dobra relacja z dzieckiem i porozumienie z nim nie może obyć się bez zadawania odpowiednich pytań. Pytania te powinny opierać się na pozytywnym oddźwięku, a ich głównym powodem powinno być zaciekawienie oraz chęć lepszego zrozumienia tego, co przeżywa. Ważne jest, aby każdy rodzic przygotował się na dojrzewanie swojego dziecka. Najlepiej prowadzić rozmowy na ten tematu na długo przed tym, jak się ono zacznie. Ostatnią niezwykle istotną rzeczą jest przygotowanie się do tranzycji społecznej. Dzięki niej dziecko może poczuć, że jego tożsamość płciowa jest w pełni akceptowana, a to zaś może przyczynić się do wzrostu pewności siebie w interakcja z rówieśnikami. Pamiętaj, że nie ma nic złego we wspieraniu swojego dziecka!

ZALECENIA DLA RODZICÓW

Przede wszystkim rodzice, ale także inni członkowie rodziny, odgrywają znaczącą rolę we wsparciu dzieci i młodzieży doświadczających transpłciowości. Istotna jest tutaj wiedza na ten temat, pełne zrozumienie oraz otwartość na wysłuchanie i rozmowę. Szczególnie zalecane dla rodziców jest:

- poszukiwanie wiarygodnych informacji na temat transpłciowości w celu lepszego zrozumienia tego, co doświadcza ich dziecko,

- korzystanie z pomocy specjalistów, takich jak terapeuci, którzy pomagają zgłębić tożsamość płciową dziecka oraz co się z tym wiąże,

- zachowanie otwartości podczas rozmowy z dzieckiem, słuchanie bez wydawania osądów oraz oferowanie pomocnej ręki,

- łączenie się z grupami wsparcia, zarówno dla rodziców, jak i dzieci transpłciowych.

LICZY SIĘ DZIECKO, ALE TAKŻE JA-RODZIC

Trzeba pamiętać o tym, że akceptacja oraz okazywane wsparcie swoim dzieciom transpłciowym jest kluczowe dla ich dobrostanu psychicznego i emocjonalnego. Natomiast współpraca z kompetentnymi specjalistami, którzy rozumieją specyfikę transpłciowości, może być niezwykle pomocna dla rodzin stojących przed tymi wyzwaniami. Rodzice i opiekunowie dzieci transpłciowych mogą napotykać niemałe trudności w zrozumieniu i akceptacji tożsamości płciowej swojego dziecka. Często poszukują oni wsparcia i porady wśród specjalistów, jednak nie zawsze napotykają na otwartość i zrozumienie. W tym celu niezwykle istotne jest też zadbanie o samego siebie. Pamiętaj, że dziecko się liczy, ale również Ty, jako rodzic, także. Znalezienie odpowiedniego wsparcia dla siebie, przyczyni się do lepszej pomocy własnemu dziecku.