Stres mobilizuje nas do pracy i wysiłku, daje energię i siłę, aby zmierzyć się z problemem. Powoduje, że jesteśmy silniejsi, szybsi, mocniejsi i zdolniejsi do znacznie większego wysiłku niż wtedy, gdy jesteśmy spokojni. W krótkim przedziale czasowym wpływa korzystnie na nasz organizm, jednak gdy emocje opadną, czujemy się znacznie gorzej, a duże zmęczenie związane z eksploatacją naszych zasobów daje się we znaki. Jednak w normalnych warunkach organizm sam się regeneruje i wraca do równowagi. Gdy przewlekły stres przedłuża się, stawiając nasz organizm w gotowości do walki lub ucieczki przez dłuższy czas, mogą pojawić się niekorzystne zmiany fizjologiczne i psychologiczne. Niestety szybkie tempo życia, postęp cywilizacji, zwiększające się wymagania i oczekiwania otoczenia względem jednostek i wiele innych czynników powoduje, że stres towarzyszy nam niemal przez cały czas, niezależnie od płci, wieku, statusu społecznego czy stanu zdrowia. Z chronicznymi skutkami stresu mierzą się także dzieci i młodzież każdego dnia. Dlatego stres jest obecnie przedmiotem badań wielu badaczy, w tym psychologów, psychoterapeutów i psychiatrów.
Wojciech Wasilewski
Jestem psychologiem i terapeutą z ponad 20-letnim doświadczeniem. Ukończyłem Studium Pomocy Psychologicznej IPZ, podyplomowy, całościowy kurs psychoterapii atestowany przez Polskie Towarzystwo Psychiatryczne oparty na podejściu psychodynamicznym i systemowym, odbyłem pełny cykl szkoleń w zakresie Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach. Jestem absolwentem UKSW w Warszawie.
Jak przedłużający się, chroniczny stres wpływa na nasz organizm?
Najgroźniejszy dla naszego zdrowia jest stres, który nie powoduje nagłych i mocnych skoków adrenaliny, lecz plasuje się na niskim, stałym, ale zauważalnym poziomie i trwa przez cały czas. Przedłużający się stan podwyższonej gotowości organizmu do walki lub ucieczki, złe samopoczucie, nieustanne napięcie emocjonalne, pobudzenie i huśtawka nastrojów powodują, że organizm przestaje sobie radzić i zaczyna szwankować. Pierwsze symptomy chronicznego stresu zwykle są mało zauważalne i odczytywane jako zmęczenie, przemęczenie lub gorszy dzień. Tymczasem napięcie narasta pogarszając funkcjonowanie naszego organizmu. Jakie są psychologiczne i fizjologiczne symptomy stresu?
Psychologiczne objawy stresu
nagromadzenie się nieprzyjemnych emocji,
huśtawka nastrojów,
napięcie emocjonalne,
skupianie się na sobie, na swoich problemach, brak dostrzegania problemów innych,
gorsze samopoczucie,
drażliwość,
bezsenność,
zaburzenia emocjonalne,
kłótliwość,
nerwica,
agresja, zachowania agresywne i autoagresywne,
choroby psychiczne, w tym depresja, dwubiegunowe zaburzenia afektywne itp.
fizjologiczne objawy stresu
kołatanie serca,
bóle brzucha,
bóle głowy,
bezsenność,
bóle w klatce piersiowej,
nadciśnienie tętnicze,
wrzody żołądka,
niestrawności, problemy gastryczne,
tycie (spowodowane zajadaniem stresu) lub chudnięcie (spowodowane obniżonym łaknieniem),
napięcie mięśniowe,
stany zapalne itp.
Zmiany te są odwracalne, jeśli zadbamy o spokój i regenerację naszego organizmu. Jednak nieustanie utrzymujący się stres o dużym natężeniu może przyczyniać się do wielu przewlekłych chorób, w tym takich, które zagrażają naszemu życiu, jak np.
zawał serca,
udar mózgu,
różnego typu nowotwory.
stres a ciąża
Stres związany z aktualną sytuacją w rodzinie, zajściem w ciążę, przygotowaniem się do pojawienia się nowego członka rodziny, konflikty w rodzinie, w miejscu pracy i hormonalna huśtawka nastrojów mogą być bardzo niebezpieczne dla kobiet w ciąży - zarówno dla samej matki, jak i dla rozwijającego się płodu. W wyniku stresu może bowiem pojawić się wiele komplikacji podczas przebiegu ciąży, może dojść nawet do zagrożenia dla zdrowia i życia dziecka. Warto zatem mieć na uwadze, że stres u kobiet w ciąży jest bardzo niebezpieczny.
Przedłużający się przewlekły stres, rozdrażnienie, napięcie emocjonalne powoduje, że jesteśmy bardziej skłonni do kłótni, mamy mniej cierpliwości, skupiamy się bardziej na sobie i nie dostrzegamy problemów innych osób. Jesteśmy też przemęczeni, niezadowoleni, źli i czujemy, że mamy wszystkiego dosyć. Niewątpliwie utrudnia to nam codzienne funkcjonowanie. Odbija się także na naszej sytuacji rodzinnej i zawodowej. Sprawia, że cierpimy nie tylko my, ale także nasze otoczenie – rodzina, przyjaciele, znajomi, współpracownicy i wszyscy inni dookoła. Chroniczny stres wiąże się także z intensyfikacją złego samopoczucia, nerwicą, depresją, zaburzeniami gospodarki hormonalnej i wieloma innymi chorobami. Dlatego bardzo ważne jest, aby przerwać tę samonapędzającą się pętlę. Pomocna może okazać się psychoterapia i leczenie farmakologiczne. Obie te metody wdrożone jednocześnie, w połączeniu z relaksacją, aktywnością fizyczną i realizacją naszych hobby niewątpliwie pomogą naszemu organizmowi powrócić do stanu równowagi i uwolnić się od cierpienia.
