10 października jest Światowym Dniem Zdrowia Psychicznego, mającym na celu psychoedukację społeczeństwa i wspieranie walki ze stygmatyzacją osób cierpiących na różnego rodzaju zaburzenia i choroby psychiczne.Nie obchodzilibyśmy tego dnia, gdyby nie powstała psychoterapia i choć trudno to sobie uświadomić, to jej początki miały miejsce nieco ponad sto lat temu w pewnym wiedeńskim gabinecie, w którym to, na odwróconym tyłem do neurologa i psychiatry - Zygmunta Freuda - szezlongu, zasiadywali pacjenci i opowiadali o wszystkim, co kojarzyło im się z zadanym przez specjalistę tematem.
Od tamtego momentu metody psychoterapii ewoluowały. Pojawiły się też, obok psychoanalitycznego, nowe nurty. Jednak przez dziesięciolecia jedno pozostawało niezmienne: psychoterapią było spotkanie twarzą w twarz w gabinecie dwóch osób: terapeuty i osoby potrzebującej pomocy. Rewolucję w tym zakresie przyniosło wynalezienie internetu, co umożliwiło przeniesienie wielu usług, w tym także i psychoterapii, do wirtualnego świata. Tym samym wiele osób: niepełnosprawnych, cierpiących na depresję, różnego rodzaju lęki i fobie, mieszkających w małych miejscowościach lub w innych krajach; zyskało dostęp do specjalistów zdrowia psychicznego, nie musząc przy tym wychodzić z domu. Wystarczy mieć komórkę czy laptopa z połączniem internetowym, by móc wygodnie wziąć udział w sesji online i to bez marnowania czasu i pieniędzy na dojazd. Z usług psychoterapeutycznych można więc skorzystać dziś z prawie każdego miejsca na świecie. Jest to kamień milowy i ogromne osiągniecie w obszarze zdrowia psychicznego, choć wciąż jest w nim wiele do zrobienia. Choroba naszych czasów – depresja – zbiera swoje żniwo. Jak podaje WHO na świecie cierpi na nią ok. 350 milionów ludzi, a z jej powodu umiera codziennie 3800 osób. Szacuje się, że w ciągu całego życia co drugi z nas zostanie zdiagnozowany z zaburzeniami lub chorobą psychiczną (wg CDC). Nie bez znaczenia dla stanu zdrowia psychicznego społeczeństwa był też wybuch pandemii koronawirusa. Jego wynikiem był wzrost zaburzeń lękowych i depresyjnych o ponad 25% ( i to już po pierwszym roku jej trwania). Jeśli chodzi o nasze podwórko, to około 1,6 mln osób w Polsce korzysta ze standardowej formy psychoterapii na żywo (badania GUS z 2018 roku). Jednakże zapotrzebowanie na pomoc psychologiczną jest znacznie wyższe i sięga nawet kilku milionów. Warto w tym miejscu pokrótce przytoczyć badania Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna, które wskazują, że niecałe 22% Polaków korzystało kiedykolwiek z leczenia u psychiatry lub z pomocy psychologicznej. Leczenie częściej podejmują kobiety niż mężczyźni (w stosunku 25% do 19%) oraz osoby mieszkające w wielkich miastach niż w miasteczkach lub na wsiach (kolejno: 35%, 23% i 16%). 78% Polaków nie korzystało nigdy z pomocy psychologicznej, więc być może terapia online i jej gwałtowny rozwój w ostatnim czasie (również w wyniku i z powodu pandemii) spowodują zmniejszenie tej liczby, co w efekcie poprawi funkcjonowanie psychiczne społeczeństwa. Reasumując, psychoterapia w ostatnich latach znacząco zmieniła swoją formę. W przypadku terapii online to już nie pacjent odwiedza terapeutę w jego gabinecie, ale zaprasza go do swojego świata i to zarówno wewnętrznego (psychicznego) jak i zewnętrznego (do swoich czterech ścian). W zasadzie psychoterapeuta i klient spotykają się we wspólnej przestrzeni świata wirtualnego. Każdy łączy się z tym drugim z miejsca, które na dany moment jest dla niego najbardziej odpowiednie. Taka nowoczesna forma terapii pozwala więc znosić wiele barier: psychicznych, gdy wyjście z domu łączyłoby się z szeregiem wielu obaw i lęków oraz dużym dyskomfortem dla danej osoby, a także fizycznych, kiedy wizyta u specjalisty z różnych przyczyn nie jest możliwa stacjonarnie. Mam nadzieję, że w niedługim czasie będziemy mogli zaprezentować czytelnikom zgoła inny wykres, na którym już nie będzie znacznych różnic pomiędzy osobami z małych i dużych miejscowości w dostępie do pomocy psychologicznej. Psychoterapia przez internet z racji tego, że pozwala dotrzeć do każdego i niemal wszędzie, daje nadzieję na przysłowiowe ,,lepsze jutro” zdrowia psychicznego Polaków. autorka: Milena Rajewicz
