Trauma - Jak leczyć? Jakie są objawy?

Zdrowie psychiczne jest równie ważne co problemy związane ze zdrowiem fizycznym, dlatego też, gdy pojawiają się w naszym życiu trudności, które uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, należy zadbać o ich odpowiednie leczenie. Trauma jest pewnego rodzaju urazem psychicznym, który powoduje wiele objawów, zarówno psychicznych, jak i fizycznych, utrudniających spokojne życie. Dlatego też warto wiedzieć, czym jest trauma, jakie wydarzenia mogą prowadzić do jej powstania, jakie są objawy oraz jak ją leczyć. Odpowiedź na te i inne pytania znajdziesz w tekście poniżej.

Trauma - co to jest?

Trauma jest pewnego rodzaju urazem psychicznym, który powstaje wskutek silnych przeżyć oraz emocji. Jak pisze Bessel van der Kolk, "trauma to reakcja psychiczna na zdarzenie, które jednostka postrzega jako przerażające, groźne dla życia lub bezpieczeństwa, prowadzące do trwałych zmian w mózgu i ciele, które wpływają na zdolność do radzenia sobie z przyszłymi sytuacjami stresowymi." Trauma to głęboka rana, która sprawia, że człowiek na wielu płaszczyznach funkcjonuje inaczej niż dotychczas. Wander Colt zwraca uwagę na neurologiczne i fizjologiczne aspekty traumy, takie jak zmiany w mózgu. Trzeba pamiętać, że oprócz zmian psychicznych, można odczuwać również fizyczne skutki traumy. Trauma realnie wpływa na nasze życie, dlatego warto ją leczyć, gdyż jest nie tylko emocjonalnym, ale także fizycznym stresem, z którym nasz organizm sobie nie radzi.

Kiedy pojawia się trauma?

Trauma bardzo często pojawia się po przeżyciu intensywnego zdarzenia. Może ono być związane z katastrofą w ruchu drogowym, byciem ofiarą napaści, gwałtu, porwania lub przemocy fizycznej czy psychicznej. Jak podkreślają John Briere i Catherine Scott, "wsparcie społeczne po traumie, takie jak akceptacja bez obwiniania oraz troska najbliższych, jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na ostateczne następstwa traumy." Czynniki zawodowe, takie jak udział w misjach wojskowych, codzienna praca ratownika medycznego, kierowcy karetki, lekarza czy policjanta, również mogą prowadzić do traumy. Trauma często ma swoje korzenie także w strefie prywatnej, jak śmierć bliskiej osoby, rozstanie, zranienie, zaniedbanie w dzieciństwie, czy trudny poród.

Jakie są Objawy traumy?

Objawy związane ze zjawiskiem traumy można podzielić na dwie kategorie: psychiczne i fizyczne. Do objawów psychicznych należą problemy z koncentracją, wyparcie pewnych wydarzeń, lęk, niestabilność emocjonalna, poczucie winy, smutek i wycofanie społeczne. Jak wspomniano w literaturze, "wydarzenia wywołujące stres pourazowy mogą również prowadzić do klinicznych objawów depresji" (Kessler i in., 1995). Lęk uogólniony czy ataki paniki, które kiedyś nie były łączone z traumą, obecnie są postrzegane jako jej potencjalne konsekwencje (Falsetti i Resnick, 1990). Do fizycznych objawów traumy należą problemy z jedzeniem, bezsenność, chroniczne zmęczenie, bóle mięśni, sztywność ciała oraz przyspieszone bicie serca. U osób z PTSD występuje podwyższone ryzyko schorzeń takich jak nadciśnienie, artretyzm, choroby układu krążenia, zaburzenia trawienia i hormonalne (Dobie i in., 2004; Frayne i in., 2004).

Trauma może również prowadzić do zachowań destrukcyjnych, takich jak kompulsywne objadanie się, samookaleczanie czy nawet próby samobójcze (Zlotnik, Donaldson, Spirito i Pearlstein, 1997).

Fizjologiczne i neurologiczne skutki traumy

Trauma nie dotyka jedynie umysłu – jej wpływ na ciało i mózg jest ogromny. Bessel van der Kolk w książce „Strach ucieleśniony” zwraca uwagę, że osoby po traumatycznych przeżyciach „czują się w swoim ciele niepewnie: przeszłość jest w nich wciąż żywa w formie dręczącego, wewnętrznego dyskomfortu. Ich ciała wciąż są bombardowane płynącymi z trzewi sygnałami o niebezpieczeństwie, a próba kontrolowania tych procesów prowadzi do ignorowania wewnętrznych sygnałów i blokowania świadomości tego, co dzieje się we wnętrzu.” Jest to proces niezwykle szkodliwy, ponieważ organizm stara się walczyć z niewidzialnym wrogiem, co „wpływa na nasze najbliższe relacje, zdolność do nauki, zabawy, a nawet wyobraźnię” (van der Kolk).

Zmiany neurologiczne, jakie zachodzą w mózgu w wyniku traumy, prowadzą do tego, że osoby te mogą mieć trudności w regulacji emocji, co wpływa na ich codzienne życie. Wpływ traumy na serce, układ pokarmowy oraz inne narządy często jest niedoceniany. Jak pisze Peter Levine, "skumulowana energia, której organizm nie uwolni po traumatycznym doświadczeniu, utrzymuje się w ciele i może prowadzić do problemów emocjonalnych oraz fizycznych, takich jak lęk, depresja, czy psychosomatyczne dolegliwości."

Długotrwałe skutki traumy i konieczność uwalniania energii

Nieleczona trauma może powodować długotrwałe skutki nie tylko w sferze emocjonalnej, ale również w ciele. Peter Levine w swojej książce „Obudźcie tygrysa” podkreśla, że trauma wywołuje ogromną ilość energii, która musi zostać uwolniona. „Antylopa – jeśli przeżyje – musi po takim doświadczeniu uwolnić skumulowaną energię. Tę energię musi uwolnić także człowiek, który doznał traumy. Jeśli tego nie zrobi, stanie się ofiarą traumy.” Gromadzenie tej energii prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym lęku, depresji oraz zaburzeń psychosomatycznych. Właśnie dlatego terapia traumy często koncentruje się na technikach, które pomagają uwolnić tę blokowaną energię, co jest kluczowe w procesie leczenia.

Jak leczyć traumę?

Leczenie traumy jest procesem, który wymaga odpowiedniego podejścia. Peter Levine, w swojej książce "Obudźcie tygrysa," zwraca uwagę, że aby przeżyć traumę, organizm – podobnie jak dzikie zwierzęta – musi uwolnić skumulowaną energię, która w przeciwnym razie może prowadzić do różnych problemów emocjonalnych i fizycznych. Najważniejszym krokiem w leczeniu traumy jest uznanie jej powagi i zwrócenie się po pomoc do specjalisty, psychologa lub psychiatry. Specjaliści mogą zastosować psychoterapię, leczenie farmakologiczne, lub połączenie tych metod. Warto zwrócić się o pomoc, aby poprawić jakość swojego życia, ponieważ leczenie traumy często przynosi pozytywne rezultaty, takie jak "dziecięcy zachwyt życiem i szacunek do życia," jak pisze Levine.

Podsumowanie

Zdrowie psychiczne wpływa na wiele aspektów naszego funkcjonowania, dlatego warto o nie dbać. Gdy przeżywamy traumatyczne zdarzenia, warto skorzystać ze wsparcia najbliższych, a w razie potrzeby udać się do specjalisty. Trauma może wywoływać objawy zarówno psychiczne, jak i fizyczne, a jej skutki mogą być dalekosiężne. Leczenie traumy przynosi korzyści, a życie po niej może zyskać nowe barwy i sens.

Umów wizytę

Sesja psychologiczna - Agnieszka Rolla

Jestem psychologiem i psychotraumatologiem. Prowadzę terapie indywidualne z osobami dorosłymi, szczególnie z osobami, które doświadczyły w swoim życiu zdarzeń traumatycznych.

Ukończyłam Psychologię na Uniwersytecie w Dundee w Wielkiej Brytanii oraz studia podyplomowe z psychotraumatologii na Uniwersytecie Humanistyczno-społecznym SWPS. Ukończyłam również szkolenie ze stosowania metody Przedłużonej Ekspozycji (Prolonged Exposure, PE) oraz nowatorskiej terapii EMDR. Obie formy terapii stosuję w pracy z osobami, które doznały traumy (śmierć osoby bliskiej, ofiary wypadków, ofiary przemocy).

Pracuję z osobami, które doświadczyły różnych form wydarzeń traumatycznych, m.in.: śmierć bliskiej osoby, przemoc fizyczna, psychiczna oraz seksualna, ciężki wypadek samochodowy, choroba.


Pozostałe wpisy

zapisz się do newslettera aby otrzymać materiały promocyjne oraz informacyjne
Newsletter Form
polityka prywatnościPolityka cookiesRegulamin serwisu
instytut zdrowia mentalnego © 2022 wszelkie prawa zastrzeżone
magnifiercrossarrow-leftarrow-right